انواع بيمه هاي باربري در حمل ونقل بين المللي

قبل از تدوين وترويج بيمه نامه هائي موسوم به كلوزهاي A,B,C توسط انستينو بيمه گران لندن، بيمه هاي حمل ونقل زير در بازار بيمه رايج بودند كه به آنها كلوزهاي قديم مي گويند.

بيمه FPA يا FREE FROM PARTICULAR AVERAGE : اين بيمه نامه بيشترين ميزان محدوديت را دارد و خطرات اصلي تحت پوشش آن عبارتند از :

خسارت همگاني يا GENERAL AVERAGE
هزينه هاي نجات كالا
هزينه هاي از بين رفتن كلي كالا، ناشي از حادثه وسيله نقليه يا شناور
هزينه هاي جلوگيري از خسارت وتوسعه خسارت
هزينه از بين رفتن بخشي از كالا، در صورتيكه مورد بيمه از چند بخش تشكيل شده باشد
از بين رفتن صندوق، نگله … در طي عمليات تخليه يا ترانسشيپ منت

در بيمه نامه فوق موارد زير از استثنائات بشمار ميرود كه بيمه گر در مورد آن تعهدي ندارد .

خسارتهاي جزئي (خاص)
كسري يا عدم تحويل بخشي از يك بسته يا نگله …
خسارت تاخير بهر دليل ويا عدم تحويل كالا به علت نامعلوم
عيب ذاتي كالا وناشي از عمل جانوران موذي وحشرات و …
دزدي، دله دزدي، خسارت ناشي از بسته بندي ناكافي انباركردن يا جابجائي نادرست كالا
تقصير ويا افعال عمدي وخلاف بيمه گذار
خسارتهاي ناشي از جنگ واعتصاب واغتشاش داخلي
خسارتهاي عادي ومتعارف ريزش، نشت و سرخالي شدن مايعات

بيمه (نامه) WITH PARTICULAR AVERAGE = W.A

در اين بيمه نامه، بيمه گر افزون بر پرداخت خسارتهاي كلي، نسبت به خسارتهاي جزئي نيز متعهد است وبيمه گذار مي تواند با پرداخت حق بيمه اضافي بعضي از موارد استثناء را نيز بيمه نمايد.

موارد استثناء در بيمه WA به شرح زير است :

تقصير واقدام يا افعال عمدي و خلاف بيمه گذار
عدم تحويل يا كسري كالاي مورد بيمه، كه مرتبط با خطرات بيمه شده نباشد
زيان هاي ناشي از تاخير ويا عدم تحويل كالا
خسارتهاي ناشي از عيب ذاتي كالا وناشي از عمل جانوران موذي …
خسارتهاي ناشي از دله دزدي وهمينطور صفافي نامناسب
خسارتهاي ناشي از جنگ و اغتشاش اعتصاب

بيمه نامه تمام خطر (A.R) يا ALL RISK

اين نوع بيمه گسترده ترين پوشش را ارائه مي دهد تعدادي از مواردي كه در دو نوع بيمه قبلي فاقد پوشش بود، در نوع A.R پوشش دارد. موارد استثناء آن نيز عبارتند از :

خسارتهاي ناشي از سوء نيت واعمال عمد بيمه گذار يا نمايندگان او
خسارتهاي ناشي از تاخير در حمل و عدم تحويل به علت نامعلوم
خسارتهاي ناشي از عيب ذاتي كالا و جانوران موذي
خسارتهاي ناشي از جنگ واغتشاش و بلوا و …

در هر سه نوع بيمه نامه هاي ياد شده اعتبار پوشش بيمه اي از زمان بارگيري كالا در وسيله حمل تا تحويل ان در مقصد مندرج در بيمه نامه ، يا تحويل كالا به بيمه گذار يا انقضاي 60 روز از تخليه كالا در بندر مقصد اعتبار دارد.

بيمه هاي FPA و W.A و A.R از سال هاي پيش مورد تجديد نظر قرار گرفته و شرايط جديدي تحت شرايط يا CLAUSE هاي C,B,A متداول گرديده است. از لحاظ دامنه پوشش خطر مي توان تقريباً شرايط C را معادل FPA و شرايط B را معادل W.A و شرايط A را معادل A.R به حساب آورد كه در صفحات بعد به اختصار به شرح آنها خواهيم پرداخت .

4-2-9- واژگان مصطلح در بيمه هاي باربري

كالا = CARGO در تعريفي كلي و ساده عبارتست از كليه اجناسي كه توسط كشتي يا وسيله حمل ارسال ميگردد.
بيمه نامه باز = OPEN POLICY قراردادي است كلي كه مقدار زيادي كالاي مشخص را طبق شرايطي توافق شده بيمه مي كند. بازرگاناني كه مقادير قابل توجه از كالا و اجناس و مواد را مبادله مي كنند از اين بيمه نامه استفاده مي كنند،مشروط بر اينكه در مورد هر محموله اطلاعات لازم را به بيمه گر بدهند. در مواردي كه تنظيم اسناد و ارائه بيمه نامه ضروري باشد، بيمه نامه اي تحت شمول و در چارچوب «بيمه باز» صادر ميشود. در اين اينصورت بيمه گذار به طور ادواري (مثلاً ماهي يكبار) صورت محمولات حمل شده خود را به بيمه گر اطلاع مي دهيد وبيمه گر متقابلاً صورتحساب حق بيمه را براي مشتري ارسال وحسابهاي قبلي را تسويه مي كند.
بيمه نامه انفرادي : در مواردي كه كالا به مقدار معين ومشخص ارسال ميشود كاربرد دارد و براي هرمحموله بيمه نامه اختصاصي صادر ميشود.
كالاي روي عرشه DECK CARGO : كالاهائي كه روي عرشه بارگيري ميشوند درمعرض خطر بيشتري قرار دارند تا محمولاتي كه در خن كشتي جاي داده ميشوند. لذا اين نوع كالا را معمولاً تحت بيمه تمام خطر پوشش ميدهند وحق بيمه بيشتري براي آن پرداخت مي گردد هر چند سايرشقوق يا شرايط بيمه اي مثل شرايطC و B نيز ميتواند با شرايط خاص استفاده شود.
نوع كالا TYPE OF CARGO : علاوه بر حالت هاي ياد شده بعضي اجناس به خودي خود خطر پذيرند وبايستي تحت شرايط ومراقبت ويژه حمل شوند. مثل سيماني كه در كيسه ويا روغني كه در بشكه حمل ميشود كه احتمال ريزش ونشست در آنها زياد است كه براي آنها شرايط خاص در بيمه نامه قيد مي گردد.
نرخ يا حق بيمه : RATE/PREMIUM مبلغ يا ميزان حق بيمه عمدتاً تابع شرايط بيمه خريداري شده است. در بيمه با شرايط FPA نرخ حق بيمه براي كليه محمولات يكسان است. در بيمه با شرايط A و A.R نرخ حق بيمه براساس تعرفه أي كه باتوجه به ميزان صدمه پذيري كالاهاي مختلف تنظيم شده است، تعيين مي شود. پرداخت حق بيمه شرظ ايفاي تعهد توسط بيمه گر است وغالباً‌ بايستي همزمان با صدور بيمه نامه ( يا قبلاً ) پرداخت گردد. معهذا بين طرفين مي تواند توافق ديگري بعمل آيد.
بهرحال، علاوه بر موارد مذكور در فوق نرخ حق بيمه وميزان حق بيمه پرداختي متاثر از عوامل زير نيز مي باشد :
شيوه حمل MODE(MEANS)OF TRANSPORT: حمل هوايي در مقايسه با حمل زميني و دريائي ويا ريلي مشمول 25% تخفيف است. از طرف ديگر چنانچه محمولات با كشتي هاي طبقه بندي نشده ويا شناور هاي فرسوده حمل شوند اضافه نرخ هايي از محمولات آنها اخذ خواهد شد.
بسته بندي PACKAGING : حمل برخي ازمحمولات در بعضي از انواع بسته بندي ها مي تواند مشمول تخفيف قرار گيرد. مثلاً نرخ حق بيمه مواد شيميائي بصورت پودر در بشكه كمتر از نرخ همان مواد در كيسه هاي كاغذي يا پلاستيكي است. علاوه بر آن حمل كالا در كانتينر نيز مشمول تخفيف 20 % (از مبداء تا مقصد)است. حمل كالا روي عرشه : بجز محمولاتي كه عرفاً روي عرشه كشتي حمل مي شوندمانند محمولات حجيم، كالاهاي خطرناك ويا كانتينر، در‌صورتيكه سايرانواع محمولات نيز روي عرشه حمل شوند، اين مورد مشمول اضافه نرخ خواهد بود.
بيمه گر يا INSURER شخصي حقوقي است كه درقبال حق بيمه اي كه از بيمه گذار دريافت مي كند به موجب قرارداد يا بيمه نامه، او را درمقابل خطرات مورد بيمه تحت پوشش قرار مي دهد واصطلاحاً به وي UNDERWRITER نيز مي گويند.
بيمه گذار يا بيمه شده INSURED شخصي است كه با پرداخت حق بيمه خود را در مقابل خطراتي-كه قابل بيمه شدن باشند-بيمه مي كند.
بيمه نامه يا INSURANCE POLICY سندي است كه به منزله قرارداد بيمه و مؤيد آن است وبه موجب آن بيمه گرمتعهد ميگردد كه درصورت تحقق خطر، ضرر و زيان بيمه گذار را جبران مي نمايد.
ارزش كالا يا مبلغ بيمه(SUM INSURED ) : مبلغ بيمه معمولا توسط بيمه گذار اعلام ميشود و هرگاه محلي براي بدگماني وجود نداشته باشد، بيمه گر آنرا مي‌پذيرد. مبلغ يا سرمايه بيمه غالباً هزينه حمل ودرصدي بابت جبران منافع فروشنده يا ذينفع (10درصد ) را نيز در برميگيرد. حسب مورد حقوق وعوارض گمركي را نيز ميتوان به مبالغ مزبور افزود و بيمه نمود. اين واژه را « سرمايه بيمه » نيز گفته اند .
خسارت همگاني ياGENERAL AVERAGE : گفته شده است كه كلمه AVERAGE از كلمه عربي آواري گرفته شده است و در متون حقوقي ايران نيز كلمه آواري به كار رفته است. بهرحال «جنرال اورج» مساله اي سواي بيمه ودر واقع متضمن حمل ونقل دريائي است. روش يا راهكاري است براي توزيع يك زيان ياخسارت ميان همگان درجهت برقراري عدالت. درحين سفرممكن است لازم آيد كه مقداري از كالا به دريا ريخته شودJETISSON. اين كالا ممكن است متعلق به يك يا چند نفر باشد ونه الزاماً متعلق به همه كساني كه باري در كشتي دارند. كالائي كه به دريا انداخته شده است در واقع مالي است كه به خاطر نجات بقيه اموال موجود دركشتي فدا شده است بنابراين حق اينست كه آنهائي كه اموالشان حفظ شده ويا كمتر ضرر ديده اند، خسارت ديگران را جبران كنند. خسارت همگاني، تابع مقررات يورك-انتورب، مصوب سال 1974 و اصلاحيه سال 1990 آن مي باشد. قاعده A درمقررات مزبور مي گويد:

« عمل خسارت (زيان) همگاني منحصراً در زماني تحقق خواهد يافت كه تفديه يا صرف هزينه هاي فوق العاده ، عملاً وبه شيوه اي معقول ومناسب براي رعايت ايمني مشترك وحفظ اموال از مخاطراتي كه در يك سفر دريائي مشترك ممكن است پيش آيد صورت پذيرد »

ماده 185 قانون دريايي ايران نيز زيان (خسارت) همگاني را چنين تعريف كرده است :

مخارج فوق العاده وخساراتي كه بطور ارادي براي حفظ و سلامت كشتي ومسافر و بار بوجودآمده است ” اصل زيان همگاني صرفاً در حقوق دريائي وحمل ونقل دريائي كالا تحقق مي يابد.

سهم بيمه گذار از خسارت : FRANCHISE‌ به معني مبلغي است كه خسارت بايد از آن بيشتر شود تا بيمه گر خسارت را بپذيرد. گاهي به صورت رقم مطلق ويا درصددر بيمه نامه ذكر مي شود.
تلف كلي : TOTAL LOSS كه دو نوع است :
– واقعي ACTUAL LOSS يعني وقتي كالا، مثلاً در حادثه آتش سوزي يا غرق شدن كلاً از بين برود،
– فرضي CONSTRUCTIVE ، وقتي است كه هزينه مرمت، تعمير و يا بازسازي كالا آنقدر باشد كه از ارزش واقعي آن تجاوز كند. كه در اين صورت بيمه گر ترجيح مي دهد غرامت آنرا بپردازد.
آسيب ديدگي كالا : DAMAGE يعني وقتي كه كالا وجود دارد ولي صدمه ديده است.
خسارت جزئي ‌: PARTIAL LOSS يعني قسمتي از كالا كه از بين رفته است مثلاً‌يك يا چند كارتن، بسته وامثالهم.

جبران خسارت (غرامت) INDEMNITY كه حداكثر برابر ارزش بيمه شده كالا مي باشد.

باتشکر از همراهی شما – شرکت حمل و نقل ساربان

انواع بيمه هاي باربري در حمل ونقل بين المللي

Author: Support Site

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ