آشنايی با تاريخچه تشكيل سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای
آغاز تحولات ساختاری حمل و نقل كشور به حدود یك صد سال قبل برمی‌گردد. فرمان امیركبیر در سال (۱۲۷۷ ه.ش) برای ایجاد بحریه نظامی، سرآغاز سازماندهی حمل و نقل كشور بوده است.
با بررسی سوابق تاریخی مشخص می شود كه نخستین بار در سال (۱۲۸۵ ه.ش) اداره طرق و شوارع تأسیس گردیده است. در سال ( ۱۳۰۱ ه.ش) اداره‌كل طرق و شوارع در وزارت فلاحت و تجارت و فوائد عامه تشكیل می‌شود كه از آن می توان به عنوان نخستین ساختار سازمانی این بخش در كشور نام برد.
در سال ۱۳۰۹ امور مربوط به راه از وزارت … فوائد عامه جدا شده و وزارت طرق و شوارع تاسیس می‌گردد. در ادامه همین روند و با توجه به وابستگی شدید نهادهای اقتصادی، صنعتی و كشاورزی كشور به راه و نیاز به راه‌های اتومبیل رو، و در نتیجه، نیاز به یك سازمان جدید، در سال ۱۳۱۵ وزارت راه با هدف تامین راه‌های ارتباطی كشور تشكیل می‌شود.
در سال‌های ۱۳۴۵ و ۱۳۴۷ مجدداً تغییرات عمده ای در سازمان و تشكیلات وزارت راه به وجود آمد. در سال ۱۳۵۱ وزارت راه، تشكیلات منسجم تری یافت. در این زمان سازمان های وابسته به وزارت راه، شامل راه آهن دولتی ایران، هواپیمایی كل كشور و مركز هواشناسی بودند.
اساسی‌ترین تغییر تشكیلاتی با تصویب قانون تغییر نام وزارت راه و ترابری در سال ۱۳۵۳ به وقوع پیوست. براساس این قانون وظایف جامع تر و گسترده تر بر عهده این سازمان نهاده شد و حمل‌ونقل به عنوان ركن اساسی در وظایف وزارت را ه و ترابری محسوب گردید. سازمان بنادر وكشتیرانی نیز به این وزارتخانه انتقال یافت و آزمایشگاه فنی و مكانیك خاك نیز به سبب ارتباط وظیفه با وزارت راه و ترابری جزء سازمان های وابسته به وزارت مذكور در آمد. سپس در سال ۱۳۵۴ به سبب گسترش فعالیت راهداری در سطح استان‌ها، اداره‌كل راهداری به معاونت اجرایی و راهداری تغییر شكل یافته و ادارات كل فنی به منظور پشتیبانی فنی و عملیاتی استان‌ها در این حوزه ایجاد شدند.
در سال ۱۳۶۱ ادارات كل راه و ترابری استان‌ها در مجموعه حوزه معاونت پارلمانی و برنامه‌ریزی قرار می گیرند و با اصلاح عنوان معاونت راهداری به معاونت راهداری و هماهنگی امور استان‌ها به این معاونت ملحق می‌شوند. در همین سال عمده‌ترین تحول در ارتباط با حمل ونقل جاده ای، در تشكیلات مصوب با ایجاد یك شاخه معاونت در ستاد، تحت عنوان معاونت حمل و نقل جادهای صورت می‌پذیرد. ساختار تشكیلاتی مذكور قریب ۱۰ سال ملاك عمل می‌ماند.
در سال ۱۳۷۱ و در اجرای قانون تعدیل نیروی انسانی دستگاه‌های دولتی، تشكیلات وزارت راه‌وترابری مورد بازنگری قرار گرفت. در این بازنگری معاونت‌های حقوقی و برنامه‌ریزی و ساختمان و توسعه راه آهن رسماً سازماندهی و دارای تشكیلات تفصیلی گردیدند. همچنین با تصویب قانون تاسیس شركت سهامی تامین ماشین‌آلات و تجهیزات راهداری و راهسازی، اداره‌كل تامین ماشین آلات منحل و جهت انجام بررسی‌های كارشناسی لازم، اداره كل مطالعات و بررسی‌های فنی ماشین آلات ایجاد شد.
در تاریخ ۰۳/۰۸/۱۳۷۳، در پنجاه و هشتمین جلسه شورای عالی اداری كشور، بنا به پیشنهاد مشترك وزارت راه و ترابری و سازمان امور اداری و استخدامی كشور با جدایی وظایف حمل ونقل جادهای از پیكر وزارت متبوع و ادغام آن در شركت سهامی خاص پایانه‌های عمومی وسایل نقلیه‌باربری، سازمان حمل ونقل و پایانه های كشور تاسیس شد.
براین اساس، مجموعه وظایف و پست های سازمانی این بخش از تشكیلات حوزه ستادی و ادارات كل راه‌وترابری استان ها حذف گردید. به دنبال این جابه جایی و به دلیل ارتباط وظیفه ای سه واحد دبیرخانه شورای عالی هماهنگی ترابری كشور، اداره‌كل وصول عوارض اتوبان‌ها و دفتر هماهنگی ترابری نیز به سازمان مزبور انتقال یافتند.
با تشکر از همراهی شما – شرکت حمل و نقل ساربان
