آشنایی با مواد خطرناک در حمل و نقل جاده ای
اهمیت مواد خطرناک در فر آیند حمل و نقلی کشور:
برا ساس آمار منتشره سازمان ملل در حدود نیمی از کلیه بارهایی که حمل می شوند متعلق به گروه مواد خطرناک می باشند. فرآورده های نفتی که با استفاده از تانکرها حمل می شوند سهم عمده ای ازتمام بارهای حمل شده را تشکیل می دهند که از این میان بیشترین سهم متعلق به صور جاده ای و ریلی است. در کشور نیز براساس سالنامه آماری سال 1384 در حدود42850 تن از کالاهای حمل شده (معادل 17 درصد کل بار حمل شده) متعلق به کالاهای نفتی و مواد شیمیایی می گردد که رقم قابل توجهی ارزیابی می گردد. در راستای موارد ذکر شده شکل 1 انواع کالاهای حمل شده را براساس سالنامه آماری حمل و نقل جاده ای سال 1384 نشان می دهد.
آشنایی با مواد خطرناک در حمل و نقل جاده ای
اثرات ناشی از تصادفات وسایل نقلیه حامل مواد خطرناک:
یک نشست کوچک برابر است با یک رودخانه بزرگ این امر بدین معنی است که تصادفات شدید قادر به بروز خسارات بزرگی هستند اما در خصوص مواد خطرناک این تمام ماجرا نیست . در برخی شرایط به آسانی فراموش می شود که میزان اندکی روغن گازوئیل- اسید باطری و مایعات برودتی روزانه در محیط زیست آزاد می شوند. حتی میزان اندک ولی مستمری از زائدات کشتی ها – خانه های مسکونی – خودروها و……می تواند منجربه افزایش باری که بر دوش محیط زیست می باشد گردد به طور مثال یک لیتر روغن تحت شرایط نامطلوب می تواند 100000 لیتر آب آشامیدنی را آلوده کند با یک نشتی کوچک از مایعات هیدرولیک یک کامیون می تواند منجر به آسیبهای محیطی گردد.به هرحال همواره به یاد داشته باشید که حمل و نقل مواد خطرناک در صورتی که افراد مسئول در چرخه حمل و نقل به مقررات و قوانین احترام بگذارندو از خطرات بارهایی که حمل می نمایند آگاه باشند خطرات بیشتری را نسبت به حمل بارهای عادی ایجاد نمی کند.
در راستای موارد عنوان شده در این بخش نسبت به ذکر برخی از حوادثی که در چندین سال اخیر بر اثر سوانح ناشی از حمل ونقل مواد خطر ناک در جهان و ایران روی داده است اقدام می گردد.
آشنایی با مواد خطرناک در حمل و نقل جاده ای
حوادث ناشی از مواد خطرناک در ایران :
از سالها قبل در بساری از کشور ها کلیه حوادث مرتبط با محصولات خطرناک توسط شرکتهای حمل و نقل یا راننده و یا پلیس به صورت جداگانه ثبت و گزارش می شود. در این خصوص اگر چه تا کنون در کشورروند مشخصی به منظور ثبت حوادث مربوط به حمل و نقل مواد خطرناک وجود نداشته است اما مروری بر برخی از حوادث چند سال اخیر می تواند لزوم توجه به این موضوع و خطرات بالقوه حمل و نقل را تا حد زیادی مشخص نمایند. در ادامه موارد مربوط به برخی از این حوادث که در اثر عدم توجه به مسایل ایمنی روی داده اشاره شده است.
حادثه مسیر همدان – کرمانشاه – بهمن ماه 1376
در این حادثه که در کیلومتر 16 محور همدان – کرمانشاه رخ داد 26 نفر در صحنه تصادف و 10 نفر در بیمارستان کشته شده و همچنین تعداد 6 نفر مجروح در بیمارستان بستری شدند. از میان این 6 نفر زن 31 نفر مرد و 5 نفر کودک بودند. زمان وقوع سانحه عصر روز چهارشنبه مورخ 1376/11/08 در ساعت 21:15 بود و مشخصات وسایل نقلیه درگیر در تصادف به شرح زیر بود:
تریلی زرد رنگ دارای یدک کفی حامل مواد شیمیایی که از کرمانشاه به سمت همدان درحال حرکت بوده و براساس اطلاعات به دست آمده مبدا حرکت آن از پتروشیمی بندر امام خمینی به مقصد شهرستان بهشهر گزارش گردیده است.
سرنشینان تریلی یک نفر رانندهع و یک نفر همراه بوده است. همچنین تریلر حامل 20 تن مواد شیمیایی( سود سوزآور)بوده که این ماده جهت تولید محصولات شوینده و پاک کننده مصرف می شود. اتوبوس نیز حامل تعداد 36 نفر مسافر یک نفر شاگرد و 2 نفر راننده بوده است . در این حادثه به دلیل عدم رعایت ظوابط فنی و ایمنی در بارگیری محموله از جانب شرکت پیمانکار حمل ونقل و راننده عدم اتصال تانکر به شاسی وسیله نقلیه ایمن نبودن مهاربندی محموله و مهار محموله به وسیله سیم و کابل و سرعت زیاد وسایل نقلیه تانکر حاوی سود سوز آور از کفی جدا شده و کابین کامیون و اتاق اتوبوس را درهم می کوبد.
آشنایی با مواد خطرناک در حمل و نقل جاده ای
حادثه مسیر پل دختر – اندیشمک- تیر ماه 1377
در کیلومتر 9 ملاوی – محور پل دختر – اندیشمک در مورخ 1377/04/26 ساعت 15تانکریک دستگاه تریلر تانکر که از سمت پل دختر به سمت اندیشمک در حرکت بوده به دلیل عدم کنترل وسیله نقلیه تخطی از سرعت مطمئنه وهمچنین وجود نقص فنی در محل اتصال یدک به کشنده از کشنده جدا شده و به سمت رودخانه حرکت کرده ود لبه پرتگاه متوقف می شود. متعاقبا تانکر حامل مواد شیمیایی از محل درزها شکافته شده و محتویات آن به داخل بستر رودخانه جاری می گردد که منجر به تلف شدن هزاران ماهی گردیده است. حوادث مشابه با این حادثه از قبیل واژگونی تانکر حاوی در پشت سد در استان آذربایجان غربی و انفجار تانکر حاوی سوخت در بزرگراه رسالت تهران و بسیاری از این حوادث در کشور رخ می دهد که لزوم توجه به حمل و نقل این مواد را بیش از پیش روشن می سازد.
باتشکر از همراهی شما – شرکت حمل و نقل ساربان
