بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

3-3-1- بارفرابر در نقش  MTO يا متصدي حمل و نقل چندوجهي

وقتي بارفرابر در سمت متصدي اصلي حمل و نقل (PRINCIPAL) به انعقاد قرارداد مبادرت مي‌كند، واجد نقش MTO يا MULTIMODAL TRANSPORT OPERATOR مي شود و در اين نقش است كه دايره گزينه هاي او به لحاظ تعيين مسير، نرخ ها، حمل كنندگان و در عين حال حاشيه سود و از طرفي دايره مسئوليت او افزون تر مي شود.

از MTO يا بارفرابران با عناوين ديگري به شرح زير نيز نام برده مي شود.

• VESSEL OPERATING MTO (CC): در گذشته صاحبان و يا خطوط كشتي راني كالا را فقط از بندر به بندر حمل مي كردند. به تدريج با ارائه خدمات كامل تر و از هر نقطه به نقطه ديگر و با پديده بارگنجي (كانتينري) شدن حمل و نقل در جهان، حمل كنندگان دريائي خدمات خود را به حمل زميني و هوائي نيز بسط دادند. بنابراين صاحب يا اداره كننده كشتي خود به MTO يا VO-MTO بدل شدند. اين متصدي حمل و نقل چندوجهي خود صاحب يا اداره كننده وسايط نقليه زميني يا هوائي نيست، بلكه مي تواند با انعقاد قرارداد با دارندگان يا اداره كنندگان آن وسايط به حمل محموله مورد تصدي تا مقصد نهائي مبادرت كند.
• NON VESSEL OPERATING MTO: اين نوع از متصدي عاملي است كه خود دارنده كشتي نيست، هرچند ممكن است بعضي از ساير وسايط مثلاً تعدادي كاميون را دراختيار داشته باشد. به عبارت ديگر مالكيت يا داشتن وسايط نقليه اي چون هواپيما، ريل و يا كشتي توسط عامل مذكور مرسوم نبوده يا استثنائي است.

يك بارفرابر كه مسئوليت حمل كننده يا حمل كنندگان را به عنوان AS CARRIER و همينطور مسئوليت اجرا و انجام يك قرارداد حمل و نقل را – بدون داشتن وسايط نقليه لازم – بر عهده مي‌گيرد در واقع يك NVO-MTO به شمار مي رود. اين نوع از MTO را مي توان به شرح زير هم معرفي نمود.

الف- بارفرابر تمام عيار كه شيوه هاي (MODES) حمل را دراختيار گرفته، كنترل نموده و ترتيبات حمل كالا از مبداء تا مقصد را تحت يك سند حمل واحد (مثلاً بارنامه FBL) را مي دهد.

ب- به عنوان NVO-MTO ، حمل كالا از بندر به بندر را تحت يك بارنامه داخلي (HOUSE B/L) يا بارنامه دريائي ترتيب داده و ممكن است حمل زميني را نيز انجام دهد.

ج- به عنوان NVO-CC يا NON-VESSEL-OPERATING COMMON CARRIER كه در واقع وجه تسميه ديگري براي NV-MTO مي باشد، برنامه منظم حمل از نقاط يا بنادر معين به نقاط يا بنادر معين را طبق برنامه اي مشخص از قبل اعلام و به تلفيق و حمل محمولات تحت بارنامه داخلي يا بارنامه FBL مبادرت مي نمايد.

در اين نقش فوق NVO-MTO با يك بارفرابر در اعلام و ارائه برنامه منظم حركت كشتي ها و حمل محمولات در حالت NVO مي باشد.

 

4-1- بارفرابر در نقش حمل كننده (AS CARRIER)

بارفرابر درسمت كاركيا يا بعنواني ديگر متصدي اصلي حمل (AS PRINCIPAL) است كه بعنوان حمل كننده (AS CARRIER) قبول مسئوليت مي كند.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

در سال هاي اخير بارفرابران، با رواج حمل و نقل مركب وضرورت استفاده از شيوه هاي مختلف حمل (MODES OF TRANSPORT) نقش وسيعتر و عمليات جامع تري را برعهده گرفته اند.  پيچيدگي و تنوع در عمليات حمل چند وجهي صاحبان كالا را از اينكه خود با عوامل متعدد حمل اعم از دريائي- زميني – هوائي وارد معامله شوند و يا درصورت انجام وظيفه بارفرابر در سمت كارگزار، بهنگام بروز مشكل يا خسارت ديدن كالا شخصاً با اين عوامل طرف شوند، منصرف نموده است. در عوض ترجيح ميدهند كه با طرف شدن بايك شخص، كل عمليات و شاخه هاي مختلف حمل وخدمات مرتبط را به او واگذار نموده و از او طلب مسئوليت نمايند :

در چنين حالتي است كه بارفرابر با صدور سند حمل مركب خود،  به عنوان حمل كننده قبول مسئوليت مي نمايد. بارفرابر با قبول اين نقش و مسئوليت بايستي توجه داشته باشد كه متقابلاً از خدمات عوامل و نمايندگان قابل اتكاء و مسئوليت پذير استفاده نموده و در عين حال مسئوليت‌هاي خود را با تأمين پوشش هاي لازم بيمه نمايد. در صورت بروز حادثه و خسارت، او بايد در برابر مشتري خود جوابگو باشد ولي متقابلاً حق رجوع به عواملي كه در اختيار گرفته را دارد.

در حالتي كه بارفرابر در مقام و موقعيت حمل كننده انجام وظيفه مي كند،  بايستي توجه داشته باشد كه در برابر مشتري و كارفرماي خود از همان مفاد و شرايطي استفاده نموده و برخوردار باشد كه حمل كنندگان واقعي يا ACTUAL CARRIERS  در برابر شخص وي برخوردار خواهند شد.  بارفرابر، از جمله و در نقش سنتي كه به آن اشاره شد، مي تواند به منزله كارگزار يا حق العمل كار كشتي يا حمل كننده دريائي نيز فعاليت و قبول مسئوليت كند، اما در چنين حالتي بايستي در برابر قصور اشخاصي كه به كار گرفته يا معرف آنهاست البته در حد وظايف يك AGENT و رعايت اصل «مراقبت ومواظبت» پاسخگو باشد، اعم از اينكه اين ‌شخص صاحب كالا باشد يا صاحب كشتي. بعلاوه در صورتيكه از طرف وبه نمايندگي خط مبادرت به صدور بارنامه مي نمايد مجوز لازم را از كاركيا (PRINCIPAL) خود داشته باشد. بنابراين ضرورت دارد كه بارفرابر فقط در صورتي به اين كار دست زند كه باجزئيات امر از جمله شرايط و مقررات اجاره كشتي يا  CHARTERING آشنائي كافي و تجربه لازم را داشته باشد والا با عواقب وخيمي مواجه خواهد شد.  اما نظر به اهميت نقش و وظيفه بارفرابر بعنوان حمل كننده لازم است كه دراين مورد توضيحات بيشتري داده شود. حمل كننده يا كرير شخصي است كه ضمن قبول مسئوليت حمل عملاً و بلاواسطه به نقل وانتقال كالا مبادرت مي كند،  يعني شخصي كه در قبال مشتري و يا طرف قرارداد خود حمل محموله اي را از نقطه دريافت تا نقطه تحويل برعهده ميگيرد، اعم از اينكه وسيله حمل كشتي باشد يا قطار يا جاده يا هواپيما. در مقررات هامبورگ (كه در درس هاي ذيربط به آن اشاره خواهد شد) حمل كننده چنين تعريف شده است  :

« حمل كننده عام  : شخصي است كه قرارداد حمل كالا با او و يا به نام او منعقد گرديده است »

« حمل كننده واقعي :  شخصي است كه انجام تمام يا قسمتي از عمليات حمل كالا توسط فرستنده به او واگذار گرديده و شامل هر شخصي است كه آنرا انجام دهد.»

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

منظور از اين تعاريف روشن كردن اين نكته است كه بارفرابر با انعقاد قرارداد حمل مسئوليت آنرا مي پذيرد ولي ميتواند اجرا و انجام عمل حمل را متقابلاً به عامل حمل واقعي بسپارد. در اين حالت بارفرابر در قبال مشتري و عامل اجرائي حمل در مقابل بارفرابر مسئول خواهدبود.

به عبارت ديگرحمل كننده در واقع تنها شخصي كه عملا حمل كالا را انجام ميدهد نيست، بلكه به كسي كه قرارداد حمل را امضاء ميكند اتلاق ميشود، اعم از اينكه شخص خود داراي وسيله نقليه لازم باشد و يا آن را در اختيار يا تحت پوشش  بگيرد. هرگاه بارفرابر درعين تصدي حمل (بارفرابري) خود با وسايل تحت اختيار عمليات حمل را انجام دهد PERFORMING CARRIER ناميده مي شود .

بارفرابر با قبول مسئوليت حمل به شرح فوق تعهدات و درعين حال حقوق حمل كننده را حائز ميشود. محدوده مسئوليت او دراين نقش را قوانين ومقررات ناظر برهمان شيوه حمل تعيين ميكند.  ميزان ومقدار و نوع مسئوليت ها معمولا به موجب بارنامه ويا سند حمل صادره معلوم ميشود و بارنامه ها نيز به نوبه خود براساس و درچارچوب كنوانسيون هاي بين المللي ناظر بر هر شيوه حمل تنظيم ميگردند.   

كنوانسيون هاي ناظر برحمل دريائي عبارتند از  لاهه = HAGUE  ،  لاهه-ويزبي HAGUE-VISBY و هامبورگ. كنوانسيون حمل توسط جاده به CMR و كنوانسيون هاي راه آهن به COTIF و CIM و حمل هوائي به ورشو WARSHAWA موسومند كه راجع به هريك در مبحث مربوطه توضيحات لازم خواهد آمد. اما امروزه معتبرترين بارنامه به بارنامه حمل چند وجهي فياتا يا F.B.L معروف است. در اين بارنامه است كه از نظام يكنواخت مسئوليت استفاده شده است و صادر كننده در قبال مشتري براي جبران خسارت مسئوليت معيني را مي پذيرد. اين بارنامه اينك مورد قبول شبكه بانكهاي جهاني است و كاربرد آنرا- كه به تأئيد اتاق بازرگاني بين المللي رسيده- توصيه كرده اند.  اين بارنامه برخلاف گذشته كه بارفرابر در نقش كارگزار فعاليت مينمود و ميزان خسارت وغرامت در هر شيوه حمل متفاوت بود، اينك حاوي يك نظام هماهنگ و يكنواخت مسئوليت است كه به علت سادگي و يكپارچگي از نظر صاحبان و فرستندگان كالا مرجح است. درباره اين بارنامه در مباحث بعدي – به ويژه درس بارفرابري  –II به تفصيل بيشتر سخن خواهيم گفت.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

5-1- وظايف‌(كاركردهاي) بارفرابر (WHAT DOES THE FORWARDER DO – (FUNCTIONS)

همانطور كه گفته شد بارفرابر طراح و هماهنگ كننده و به قولي معمار حمل و نقل است. اهم  كارهائي كه انجام ميدهد به شرح زير است.

 

1-5-1- بازاريابي و آشنائي با بازار :  MARKETING

نخستين كاربارفرابر بازاريابي و دست يابي به مشتري است. براي اين كار اوبايد اطلاعاتي درباره بازارحمل بطوركلي داشته باشد، از جمله، به روند داد وستد جهاني و تصوير كلي زيرآشنا باشد.

– كشور هاي صنعتي و كشورهاي عضو همكاريهاي اقتصادي، يعني اروپاي غربي،  آمريكا،  كانادا،  ژاپن و استراليا كه با هم به مبادله كالا وخدمات مي پردازند.

– كشورهاي صنعتي جهان ، از كشورهاي درحال توسعه مواد خام وارد وبه آنها كالاهاي ساخته شده صادر مي كنند.

كشورهاي تازه صنعتي شده (آسيائي) در توليد و صادرات كالاهاي ساخته شده با كشورهاي صنعتي غرب با الگوي كلي زير به رقابت برخاسته اند.

• n صادرات نفت خام و محصولات نفتي از كشورهاي خليج فارس، اندونزي، آفريقاي غربي و آمريكاي لاتين به ساير نقاط
• n سنگ آهن از آفريقا و آفريقاي جنوبي به مراكز توليد آهن
• n محصولات مناطق حاره اي، از قبيل كائوچو، روغن نخل و چوب از آسياي جنوب شرقي، آفريقاي مركزي و آفريقا
• n چوب (الوار) از كانادا و كشورهاي اسكانديناوي وآمريكاي لاتين
• n گوشت و پشم و غله از استراليا و زلاند نو وآفريقاي جنوبي
• n غله از آمريكاي جنوبي و آمريكاي شمالي به اروپا، روسيه و آسيا و كشورهائي كه كمبود غله دارند.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

2-5-1- نقشه خواني MAP  READING

يكي از ابزار كار بارفرابر نقشه ها و اطلس هاي جغرافيائي هستند. خوشبختانه امروز انواع و اقسام اطلس ها چاپ شده و يا از طريق شبكه اينترنت در دسترس اند كه با كمك آنها مي توان از امكانات و طرق مختلف حمل وهمينطور از موقعيت و محل بنادر و شهرهاي كشورهاي اقصا نقاط جهان مطلع شد.  نقشه هائي نيز از راه هاي كاميون رو و خطوط آهن موجود در جهان وجود دارند كه با استفاده از كليد راهنماي آنها مي توان بسادگي شهر و حتي قصبه اي را روي آنها پيدا و موقعيت آنرا معلوم نمود.

بنابراين چنانچه از يك بارفرابر خواسته شود كه محموله اي را از يك مبداء به يك مقصد كه تابحال در آن مسير فعاليت نداشته است حمل كند،  نخست بايد با مراجعه به نقشه موقعيت هر دو محل را پيدا نمود و اطلاعات مقدماتي را در اين مورد بدست آورد برعكس اگر اين سفارش حمل براي او شناخته شده و تجربه قبلي داشته باشد،  از اين جهت مشكلي نخواهد داشت.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

3-5-1- شبكه همكاري،  COOPERATION  NETWORK

ماهيت حمل ونقل بين المللي ايجاب ميكند كه هر بارفرابر در قلمرو جغرافيائي مورد عمل خود داراي نمايندگي و روابط كاري متقابل باشد.  براي اين منظور يا براساس كسب اطلاعات از همكاران صنفي ويا از طريق كتابهاي راهنماDIRECTORY  كه دراين زمينه وجود دارد براي خود همكاراني را فراهم مي آورد. مثلاً فرض كنيد يك بارفرابر در كره جنوبي قصد داشته باشد كه يك كانتينر كامپيوتر را از آن كشور و از طريق ايران به روسيه ارسال نمايد.  او علاوه بر تماس و انعقاد قرارداد با يكي از كشتيراني ها كه به يكي از بنادر خليج فارس رفت وآمد يا خط منظم دارد،  بايستي با يك شركت حمل ونقل بين المللي در ايران نيز قرارداد همكاري داشته باشد تا پس از رسيدن محموله مثلاً به بندرعباس اين شركت محلي بتواند محموله مورد نظر را در بندر تحويل گرفته و براساس دستورات شركت بارفرابر كره اي – كه دراين حالت سمت  PRINCIPAL يا كاركيا را نسبت به شركت ايراني دارد- آنرا به مقصد تعيين شده حمل كند.  شركت ايراني كه در مرحله دريافت كالا به عنوان  AGENT شركت كره اي  عمل مي كند به نوبه خود در صدد تهيه كاميون برآمده و درچارچوب قيمت توافق شده باشركت كره اي، محموله را به روسيه ارسال ميدارد.  در اين مرحله شركت ايراني نيز درمقابل حمل كننده (كاميوندار) نقش بارفرابر را ايفا مي كند ولي براي حصول اطمينان از تحويل صحيح و قانوني كالا در مقصد نهائي او يا بارفرابر اصلي نيز در روسيه بايستي با يك شركت حمل روسي داراي رابطه همكاري و نمايندگي باشد.

انجام اين عمليات مثالي مستلزم  اقدامات زير است :

1- شركت كره اي يك بارنامه سراسري كه T.B.L  يا(THROUGH BILL  OF LADING)  ناميده ميشود و يا يك بارنامه فياتا F.B.L  صادر كرده و در اختيار مشتري قرار ميدهد.

2- متقابلاً  از خط كشتيراني يك  بارنامه دريائي يا  OCEAN BILL OF LADING  دريافت ميدارد كه در آن نماينده خود را در بندر عباس بعنوان كارگزار دريافت معرفي مينمايد.  اين بارنامه را براي كارگزار ايراني مي فرستد.  پس از رسيدن بار به بندر، كارگزارمحلي به نمايندگي شركت مادر يا كاركيا (PRINCIPAL ) خود با ارائه نسخه اصلي بارنامه دريائي به نمايندگي خط كشتيراني محموله را تحويل گرفته و پس از انجام تشريفات گمركي آنرا به كاميوني كه براي اين منظور تهيه نموده بارگيري مي نمايد.

3- شركت دارنده كاميون در نقش حمل كننده واقعي (ACTUAL CARRIER) با صدور راهبارنامه خود CMR)) تحويل گرفتن محموله و حمل آنرا متقبل ميگردد.  در اين راهبارنامه نيز نماينده دريافت در مقصد (روسيه) مشخص گرديده و حمل كننده موظف است كه طبق مندرجات دستور حملي كه از بارفرابر ايراني دريافت نموده وبراساس آن CMR خود را صادر كرده است محموله را در مقصد تحويل و رسيد دريافت نمايد.  اين نماينده دريافت مستقر در روسيه (مقصد) توسط بارفرابر تعيين ميگردد و معرفي آن از وظايف كرير (حمل كننده نيست). حتي ممكن است بدواً و مستقيماً توسط شركت بارفرابر اصلي كره اي تعيين شده باشد.

اين مثال بمنظور روشن شدن روابط كاري و ضرورت آن دريك چرخه حمل ارائه شد و در مباحث بعدي كه به چگونگي و شرح هر يك از حمل كنندگان دريائي، زميني و هوائي مي پردازيم جزئيات امر روشن تر خواهد شد.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

4-5-1- گردآوري و تلفيق بار يا (GROUPAGE) CONSOLIDATION  

اين دو واژه غالباً به يك مفهوم بكار ميروند و منظور از آن يك نوع يا شيوه حمل و نقل است كه  طي آن محموله هاي كوچك يا به اصطلاح خرده بار (GROUPAGE CARGO) متعلق به چند فرستنده توسط بارفرابر جمع آوري شده و به صورت تلفيقي دريك بارگنج (CONTAINER) بارگيري گرديده و به يك مقصد و بنام نماينده دريافت يا كارگزار محلي بارفرابر ارسال ميشود.  در مقصد نماينده مذكور به استناد كپي بارنامه و مانيفست (MANIFEST) كالا آنرا از حمل كننده تحويل گرفته و پس از تفكيك بار (BREAK BULKING)، محموله هر گيرنده را در ازاء اخذ بارنامه اصلي همان محموله به وي تحويل ميدهد. گيرندگان محموله مستقيماً با حمل كننده طرف نبوده و براي دريافت كالاي خود به نماينده فورواردر(بارفرابر) اصلي مراجعه مي نمايند. حالت ديگر اين عمل، يعني حمل محمولات تلفيقي، هنگامي است كه يك وارد كننده كالا محمولات متفرق و متعددي را كه از فروشندگان مختلف خريداري نموده در انبار يا محل جمع آوري متعلق به بارفرابر به او تحويل ميدهد.  بارفرابر اين محمولات را دريك بارگنج يا كاميون جمع كرده و رأساً يا توسط يك حمل‌كننده براي وي ارسال و در مقصد نهائي به وي تحويل ميدهد.

 

5-5-1- بارفرابر در نقش NVOCC ، كه قبلاً به آن اشاره شد در واقع نقش بارفرابري را بيان مي‌كند كه با استفاده از خدمات يك يا چند حمل كننده سرويس منظمي را براي ارسال محمولات

تلفيقي داير نموده ومحمولات فرستندگان يا مشتريان مختلف را در انبار ويا CFS خود كه حروف اختصاري CONTAINER FREIGHT  STATION است جمع آوري نموده ويا محمولات منظور شده براي يك مقصد را در حد ظرفيت يك بارگنج را درآن بارگيري وبه نحوي كه گفته شده به مقاصد مورد نظر ارسال ميكند.

در اين نوع يا روش حمل دو واژه FCL يعني يك بارگنج پر و LCL يعني كمتر از ظرفيت يك بارگنج قابل تعمق است  كه بازهم درجاي خود يعني در مبحث حمل و نقل بارگنجي (كانتينري) درباره آنها صحبت خواهد شد.

NVOCC در واقع و همانطور كه گفته شد بارفرابري است كه داراي بارگنج ملكي ويا استيجاري است و در مواقعي كه خود به حد كافي مشتري ندارد از بارفرابران يا ديگر  NVOCC ها براي تكميل ظرفيت و بهره برداري از كانتينرهايش كمك ميگيرد.

بنا بر آنچه گفته شد و طبق تعريف اگر چه بارفرابر و NVOCC در واقع عمليات مشابهي را انجام ميدهند، تفاوت آنها در داشتن و به اصطلاح ارائه سرويس منظم كانتينري است.

امروزه بارفرابر نقش فراگيري را اتخاذ نموده و باقبول مسئوليت حمل يك محموله در تمام مراحل عملياتي اوست كه درمقام كاركيا قرار ميگيرد و حمل كنندگان پيمان كار او . اينك او برخلاف گذشتــه كه رابـط ميان بازرگان و حمـل كننده بـود،  خود نسبت به حمل كنندگان سمت كارفرما را دارد.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

6-5-1- بارگيري و حمل اشتراكي  يا CO- LOADING

اين واژه معرف حالتي است  كه يك بارفرابر يا NVOCC به اندازه اي كه ظرفيت يك بارگنج يا كاميون را تكميل كند بارندارد.  لذا از بارفرابران ديگر مي خواهد كه با او تشريك مساعي  و همكاري نموده و به اصطلاح به طريق  « همبــاري » محموله را حمل نمايد.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)

 

6-1- توانائي ها يا تخصص ها KNOW  HOWS

علاوه بر موارديكه گفته شد و آنها را مي توان نقش ها وفعاليت هاي يك بارفرابر ناميد،  بارفرابربايد در موارد زير تخصص داشته باشد.

1-6-1- انتخاب وسايط يا روش هاي حمل (MODES MEANS OF  TRANSPORT)

• qكشتي بزرگترين بخش حمل ونقل بين المللي توسط كشتي يا به اصطلاح از طريق حمل دريائي انجام مي پذيرد وبه ويژه براي كالاهاي نسبتاً ارزان قيمت وفله كابرد دارد. در سالهاي اخير با رواج بارگنج (كانتينر) حمل كالاهاي گران قيمت نيز از طريق دريا ميسر ومقرون به صرفه شده است. بعلاوه كشتي هاي مدرن با سرعت بالا زمان حمل را تا حد چشمگيري كاهش داده اند.
• qكاميون : در بعضي از نقاط جهان كشتي قادر به رقابت با كاميون نيست،   زيرا اين وسيله حمل انعطاف پذيري بيشتري دارد و قادر است كه محموله را به جاي بندر تا انبار گيرنده حمل كرده وتحويل نمايد.  بعلاوه حمل توسط كاميون مستلزم سرمايه گذاري در تسهيلات و تجهيزات بندري نيست و بعضي از مسائل ومشكلات ساير وسايط حمل را ندارد و اغلب  اوقات تنها وسيله حملي است كه حمل ونقل مستقيم و انبار به انبار DOOR TO DOOR  را ميسر مي سازد .
• qقطار : در بعضي مسيرها قطار نيز وسيله مناسب تري براي حمل محسوب ميشود. مثلاً راه‌آهن شوروي در دهه  1960 بارگنج هاي ارسالي از شرق آسيا را تا سواحل مديترانه و بالتيك در اروپا و بالعكس،  در مقادير زياد حمل نموده است. اين خط مطلوب نظر بارفرابران بوده و خط سـراسـري سيبريـه بعنــوان خـط « عـاملين فاقـد وسيلــه حمـل» يا NON VESSEL OPERATORS نام گرفته است. به ويژه، بارفرابراني كه در حمل محمولات بارگنجي از انبار فرستنده تا انبار گيرنده (DOOR TO DOOR ) تخصص دارند آن را ترجيح داده اند. راه آهن آمريكاي شمالي نيز با اختصاص قطارهاي كامل باري از سواحل غربي به سواحل شرقي ويا از بنادر خود تا شهرهاي داخلي بازار رقابتي چشمگيري را در عرصه حمل ونقل كالا بوجود آورده است.
• qحمل با هواپيما، هواپيماهاي باري براي محمولات با تناژ بالا مناسب نبوده و نميتوانند با حمل ونقل زميني ودريائي رقابت كنند. هزينه اين طريقه حمل زياد ومعمولا  كالاي كم حجم با تناژ پائين  و در عين حال گران قيمت كه سرعت حمل در آن ضروريست به اين شيوه حمل مي شوند.

بنابر آنچه گفته شد،  قيمت،  حجم،  وزن و ميزان حساسيت كالا وسرعت حمل در انتخابات وسيله حمل از عوامل عمده تعيين كننده به شمار مي ايند.

هر يك از شيـوه هاي حمل با شرح و بسط بيشتر ونوع سند حملــي كه در آنها به كار مي رود، در درس هاي مربوط مورد بررسي قرار خواهد گرفت. در اين درس يا مبحث بيشتر به  جنبه هاي تخصصي وظايف و مسئوليت هاي اين عامل مهم  -يعني بارفرابر- در زنجيره حمل ونقل جهاني مي پردازيــم.

بارفرابری چیست؟ (قسمت3)  بارفرابری چیست؟ (قسمت3) بارفرابری چیست؟ (قسمت3) 

2-6-1- تعيين مسيرهاي حمل CHOOSING THE  ROUTES

اصولي كه در انتخابات مسير براي حمل كالاي خاص بايد مورد ملاحظه قرار گيرد عبارتند از :

الف- نوع كالا : بـرحسب كالاي فلـه يا غير فلـه

ب- ماهيت كالا :  برحسب كالاي فاسد شدني،  سنگين و حجيم،  مواد پالايشگاهي، مايعات ، مواد خطرناك ، آسيب پذير (شكستني ) كالاي گران قيمت و…

ج- تأمين نظر مشتري يا ذينفع كالا ( فرستنده –گيرنده) باتوجه به مسائلي چون تشريفات گمركي،  بازديدهاي بهداشتي و امثالهـم.

د- زمان تحويل كالا : باعنايت به سرعت حمل،  سررسيد اعتبارات اسنادي ومدت زمان حمل ومدارك خواسته شده براي ورود كالا به كشور مقصد. اين نكته مثلاً در مورد كالاهاي نمايشگاهي حائز اهميت است.

ها- نحوه پرداخت كرايه حمل،  به خصوص وقتي كه تمام يا قسمتي از كرايه بايد در مقصد پرداخت شود كه در انتخاب وسيله حمل مؤثـر است.

و- ميزان (گراني-ارزاني) كرايه حمل كه سبب ميشود مشتري شيوه حمل خاص را توصيه كند و

ز- ميزان قابل اعتماد بودن مجموعه شيوه ها (وسايط)حمل به لحاظ رعايت برنامه حمل از آغاز تا انتها وايمني و امنيت كالا در طول حمل براساس سوابق وتجربيات قبلي

 

7-1- عملكرد رضايت بخش : SATISFACTORY PERFORMANCE :

به طور كلي شهرت و اعتبار شغلي بارفرابر يا MTO بستگي به فعاليت و عملكرد رضايت بخش وي داده و مشتريان از او انتظار دارند كه وظايف زير را وجهه همت خود قرار دهد:

 

1-7-1- حصول اطمينان از اينكه كاركنان وي آموزش هاي لازم را ديده اند و شرايط و الزامات حرفه اي را رعايت نموده و از عهده پاسخ گوئي به دعاوي و جبران خسارتها به سرعت و به طرز كارآمد برايد.  

2-7-1- حصول اطمينان از صحت و دقت و درستي اسناد صادره

3-7-1- مطلع نمودن مشتري از شرايط صنفي كه تحت آن عمل مي كند و اينكه مشتري اين شرايط را قبول كرده باشد.

4-7-1- دقت و مراقبت در انتخاب پيمانكاران (اعم از حمل كنندگان،‌ انبارداران،‌ عاملين تخليه بارگيري و امثالهم) و اينكه اينان مسئوليت هاي خود را تحت پوشش بيمه مسئوليت قرار دهند.

بارفرابری چیست؟ (قسمت

8-1- حمل و نقل چندوجهي:  DEFINITION OF MTO

1-8-1- عمليات حمل و نقل چند وجهي يا چند شيوه اي بين المللي يا
INTERNATIONAL MULTIMODAL TRANSPORT  عبارتست از حمل كالا حداقل، با دو شيوه حمل، از يك كشور كه در آنجا كالا را در اختيار حمل كننده چندوجهي گذاشته مي شود تا محل تعيين شده براي تحويل كالا واقع در كشور ديگر. دريافت و تحويل كالا كه به موجب قرارداد حمل تك وجهي (UNIMODAL TRANSPORT) انجام گرفته و در چنين قراردادي درج شده باشد، حمل و نقل چندوجهي محسوب نخواهد شد. پاره اي از تعاريف در اين شيوه حمل عبارتند از:

2-8-1-1- قرارداد حمل و نقل چندوجهي MT CONTRACT: عبارتست از قراردادي كه به موجب آن يك متصدي حمل و نقل چندوجهي متعهد مي شود كه در قبال پرداخت كرايه حمل، عمليات حمل و نقل چندوجهي را انجام و يا تأمين نمايد.

3-8-1-1- متصدي حمل و نقل چندوجهي MT OPERATOR: عبارتست از هر شخصي كه رأساً و يا نيابتاً و يا توسط شخص ديگري كه از جانب او عمل مي كند،‌ قرارداد حمل و نقل چندوجهي را منعقد و در سمت كاركيا (PRINCIPAL) – و نه به عنوان كارگزار يا نماينده فرستنده يا حمل‌كننده‌اي كه در عمليات حمل و نقل چندوجهي دخالت دارد – عمل مي كند و بابت اجراي قرارداد قبول مسئوليت مي كند.

4-8-1-1- سند حمل و نقل چندوجهي MULTIMODAL TRANSPORT DOCUMENT: به معني سندي است كه دليل قرارداد حمل و نقل چندوجهي، در يد اختيار گرفتن كالا توسط متصدي حمل و نقل چندوجهي و تعهد تحويل دادن آن طبق شرايط قرارداد مي باشد.

 

9-1- كنوانسيون حمل و نقل چندوجهي:  

INTERNATIONAL MULTIMODAL TRANSPORT CONVENTION

تعاريف مندرج در بند 8-1-1 از كنوانسيون مذكور (MTC) گرفته شده اند. اين كنوانسيون كه توسط سازمان ملل متحد تهيه و در سال 1980 به تصويب رسيده در معرض الحاق 30 كشور جهان قرار دارد ولي هنوز تعداد كشورهاي ملحق شده به آن به حدنصاب نرسيده است. هدف اين كنوانسيون آن است كه – درصورت اجرائي شدن، عمليات چند جانبه حمل و نقل چندوجهي يا چندشيوه اي تحت ضابطه و معيارهاي لازم قرار گرفته و در تمام موارد از ميزان تعهدات يكسان و الزام آوري – تبعيت شود.

لازم به يادآوري است كه حمل و نقل چندوجهي با حمل و نقل تك وجهي تفاوت اساسي دارد. حمل و نقل تك وجهي را «حمل كالا با استفاده از يك شيوه حمل واحد از قبيل جاده، دريا، هوا تعريف كرده اند» كه تحت ضوابط و مقررات و كنوانسيون ناظر بر هريك از شيوه هاي مزبور قرار دارند كه قبلاً به آنها اشاره شده است. در حاليكه جهاني شدن تجارت و فراتر رفتن عمليات حمل از محدوده بنادر دريائي و ضرورت تحويل گرفتن و تحويل دادن كالا در خارج از محدوده مذكور، تدوين كنوانسيون حمل و نقل چندوجهي را كه در چارچوب آن مشتري و يا صاحب كالا فقط با يك متصدي و يك سند حمل واحد سرو كار داشته باشد، ايجاب نموده است.